Sprawozdanie z kampanii "Hospicjum to też życie" w Białymstoku 2004 r.

Kampanię hospicyjną w Białymstoku rozpoczęliśmy 29 października podczas koncertu w Filharmonii Białostockiej. Towarzystwo Przyjaciół Chorych HOSPICJUM od lat doświadcza życzliwości i zrozumienia ze strony tej placówki.

Podczas koncertu symfonicznego i poezji Czesława Miłosza w wykonaniu Marka Kondrata w holu Filharmonii pojawiły się nasze stoiska, na których oprócz ulotek oferowaliśmy do kupienia świece, obrazki, pocztówki, figurki wykonane przez naszych wolontariuszy. Przed koncertem i w przerwie w sali koncertowej wyświetlano slajdy dotyczące kampanii hospicyjnej i działalności HOSPICJUM w Białymstoku.

Za oficjalną datę rozpoczęcia kampanii można uznać dzień 3 listopada. W siedzibie Katolickiego Stowarzyszenia "Civitas Christiana" odbyła się sesja otwarta dla mieszkańców Białegostoku. Tematyka spotkania miała na celu przybliżenie problematyki związanej z medycyna hospicyjną, ukazanie potrzeb ludzi ciężko chorych i umierających, a także przekazanie naszych własnych doświadczeń w opiece nad chorym.

Podczas sesji wygłoszono 3 referaty. Dr Helena Kuleszo- Kopystecka, pierwszy prezes Towarzystwa Przyjaciół Chorych HOSPICJUM w Białymstoku przedstawiła idee i historię ruchu hospicyjnego w Europie i w Polsce, w tym także nawiązała do początków naszego Towarzystwa. Doświadczenia kapłana w posłudze hospicyjnej były tematem wystąpienia ks. prof. Czesława Gładczuka, wieloletniego kapelana hospicjum. Dr Tadeusz Borowski, twórca i organizator hospicjum stacjonarnego wygłosił wykład na temat ?Ruch hospicyjny jako wyzwanie cywilizacji śmierci?. Sesję prowadziła Jolanta Iwanowska- obecny prezes TPCh HOSPICJUM w Białymstoku.

5 listopada byliśmy, podobnie jak przed tygodniem w Filharmonii Białostockiej przy naszych stoiskach. Było wiele okazji do rozmowy i twórczych spotkań, które, mamy nadzieję zaowocują lepszym zrozumieniem problematyki opieki hospicyjnej.

7 listopada odbył się "Dzień Otwartych Drzwi" w naszym hospicjum stacjonarnym. W "Domu Opatrzności Bożej" zaplanowaliśmy cztery spotkania o "pełnych" godzinach tj. o 10.00, 11.00, 12.00 i 13.00. Hospicjum odwiedziło ponad 70 osób, wśród nich wielu ludzi młodych, chętnych do pomocy wolontaryjnej. Podczas tych spotkań o początkach Towarzystwa, budowie hospicjum, organizacji opieki nad chorym, opiece duszpasterskiej opowiadali dr Tadeusz Borowski, kierownik hospicjum, ks. Marek Czech, nasz asystent kościelny oraz dr Jolanta Iwanowska, prezez Towarzystwa. Nasi goście mogli też zobaczyć hospicjum "od środka" i poznać warunki, w jakich przebywają chorzy. O godz. 15.00 w hospicjum odbyła się uroczysta Msza Św. z udziałem chorych i naszych gości. Dynamiczną oprawę muzyczną zawdzięczaliśmy scholi młodzieżowej. Obecni na Mszy Św. wierni polecali naszych chorych i dzieło hospicyjne Bogu. Po Mszy Św. podsumowaliśmy "Dzień Otwarty" przy wspólnej kawie.

Tydzień później, 14 listopada o godz. 15.00 w parafii p.w. Matki Bożej Fatimskiej odbyła się Msza Św. za zmarłych podopiecznych hospicjum stacjonarnego i domowego (w okresie od stycznia do października br.). Było ich 360. Wspólnie z rodzinami chorych hospicjanci modlili się o wieczny pokój dla naszych drogich zmarłych. Tradycyjnie przed Mszą św., podczas modlitwy różańcowej wyczytaliśmy imiona i nazwiska tych którzy odeszli do Pana.

Ostatnim punktem kampanii w Białymstoku były "VI Podlaskie Spotkania z Medycyną Paliatywną". W bieżącym roku , oprócz stałego organizatora jakim jest Towarzystwo Przyjaciół Chorych HOSPICJUM, w przygotowanie konferencji włączyła się także Katedra Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku oraz Wydział Pielęgniarstwa i Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej. Z uwagi na trwającą kampanię konferencja miała charakter bardziej otwarty niż zwykle, a jej adresatami byli, oprócz pracowników ośrodków hospicyjnych, onkologicznych i lekarzy innych specjalności także księża, studenci seminarium, wydziałów medycznych i humanistycznych. Spotkania zatytułowano RES SACRA MISER. Miejscem spotkania była Filharmonia Białostocka.

Bp prof. dr hab. Edward Ozorowski, kierownik Katedry Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Białymstoku w słowie wprowadzającym poruszył temat cierpienia w życiu człowieka. Dawniej człowiek cierpiący, potrzebujący, ubogi otoczony był szczególną troską, a opiekowanie się nim było zaszczytem i przywilejem.

W dzisiejszym świecie chory często spychany jest na margines, a jego choroba pozostaje sprawą wstydliwą i prywatną. Hospicjum powinno być miejscem, w którym człowiek cierpiący znajdzie należne mu miejsce, będzie czuł się potrzebny, szanowany i traktowany z godnością. O chrześcijańskim sensie cierpienia i śmierci mówił ks. prof. Józef Zabielski z Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego. Rozumienie i wartościowanie cierpienia i śmierci uwarunkowane jest światopoglądem, a w nim relacją człowieka do Boga. Człowiek doświadcza pragnienia wieczności i szczęścia przekraczającego jego ziemskie istnienie. Zjednoczenie człowieka z Bogiem dopełnia się w Jezusie Chrystusie, który dał najpełniejszą odpowiedź na pytanie o sens cierpienia i zaprosił człowieka do realizacji tego sensu w życiu ziemskim. O potrzebach chorych u kresu życia mówiła dr Jolanta Iwanowska, prezes TPCh HOSPICJUM. Podkreśliła, że na równi z łagodzeniem dolegliwości fizycznych ważne jest ukojenie cierpień egzystencjalnych (tzw. bólu wszechogarniającego). Może się to dokonać jedynie dzięki sprawnej, oddanej pracy kompetentnego i wielodyscyplinarnego zespołu hospicyjnego. Specyfikę leczenia bólu neuropatycznego przybliżył dr Piotr Jakubów z Hospicjum Domowego. Ten rodzaj bólu, z uwagi na utrudnioną kontrolę wciąż pozostaje wyzwaniem dla lekarzy, wymagającym wielolekowej terapii i metod inwazyjnych. Zespół wyniszczenia nowotworowego było tematem wystąpienia dr Mirosława Rybałtowskiego z Oddziału Chemioterapii Nowotworów Białostockiego Centrum Onkologii. Około 90% chorych w terminalnej fazie choroby nowotworowej ma cechy wyniszczenia, a leczenie tego złożonego zespołu obejmuje nie tylko leczenie farmakologiczne, ale także zalecenia dietetyczne, w szczególnych przypadkach żywienie pozajelitowe oraz psychoterapię. Praktyczne aspekty funkcjonowania organizacji pożytku publicznego przybliżył sędzia Tomasz Kałużny z Sądu Rejonowego w Białymstoku. W 2003 r. uzyskano jedynie 3,34.% możliwych środków w wyniku odpisu 1% od podatku dochodowego od osób fizycznych. Prelegent zachęcał do wykorzystania tej możliwości, promocji działań, które mogą zaowocować wsparciem finansowym organizacji pożytku publicznego. Polecana strona internetowa ngo.pl Mgr pielęgniarstwa Wojciech Nyklewicz z Zakładu Pielęgniarstwa Ogólnego AMB przekazał doświadczenia pielęgniarek w zetknięciu ze śmiercią i umieraniem. Prezentacja przedstawiła zróżnicowane postawy personelu pielęgniarskiego wobec cierpienia, śmierci i umierania. Zwrócono uwagę na konieczność edukacji pielęgniarek, by umiały sobie radzić w sytuacjach stresogennych. O wychowaniu do cierpienia mówił ks. dr hab. Adam Skreczko z Katedry Teologii Katolickiej U w B. To wychowanie najlepiej realizuje się w zdrowych rodzinach wielopokoleniowych, w których dzieci obcują ze starszymi, są świadkami ich choroby i odejścia. W dzisiejszym świecie, gdzie często rodzina dotknięta jest kryzysem, a życie przeżywane pobieżnie i szybko, sens cierpienia jest lekceważony lub pomijany, a bezradność w jego akceptacji skutkuje tendencjami w kierunku eutanazji.

Spotkanie przebiegało w dobrej, przyjaznej atmosferze. W przerwach konferencji była możliwość rozmów i spotkań, oraz odwiedzenia stoisk firm farmaceutycznych. Na zakończenie spotkania dr Jolanta Iwanowska zachęciła do realizacji wiedzy o opiece paliatywnej w praktyce lekarskiej, pielęgniarskiej, kapłańskiej i wolontaryjnej. Konferencja spełni swoją rolę, gdy zaczniemy zmieniać postawy obojętności w naszych środowiskach na rzecz "ars vivendi", gdzie jest miejsce zarówno na świadome, dojrzałe życie i na zaakceptowane odejście. Na koniec konferencji można było uzyskać certyfikat uczestnictwa. Okręgowa Izba Lekarska przyznała "VI Podlaskim Spotkaniom z Medycyną Paliatywną" 5 punktów edukacyjnych.

dr Jolanta Iwanowska

Odsłony: 2129